Chụp cắt lớp quang học bán phần sau (Optical coherence tomography - OCT)
Chụp cắt lớp quang học bán phần sau (Optical coherence tomography - OCT) trong nhãn khoa là một kỹ thuật mới, cho phép các bác sỹ có thể nhìn “sâu” vào đôi mắt của bệnh nhân hơn so
với các khám nghiệm trước đây.
Về nguyên lý, hãy tưởng tượng nó giống như một chiếc bánh. Chúng ta có thể nhìn thấy mặt trên của chiếc bánh và lớp kem bằng cách sử dụng ảnh chụp võng mạc kỹ
thuật số 2D, nhưng hình ảnh 3D được tạo ra từ quá trình quét OCT sẽ cắt đôi chiếc bánh nên chúng ta có thể nhìn thấy tất cả các lớp bên trong. Con dao OCT này có
thể cắt thật mịn tạo ra những hình ảnh phân giải cao, chi tiết về bên trong “chiếc bánh” – đôi mắt bệnh nhân.
Ảnh chụp đáy mắt 2D
Ảnh chụp 3D OCT
CHỤP OCT CÓ GIÁ TRỊ GÌ?
Chụp OCT rất hiệu quả để đánh giá tình trạng mắt của bạn và có thể lặp lại nhiều lần theo thời gian để so sánh, đối chiếu.
Điều này đặc biệt hữu ích để phát hiện các tình trạng tiềm ẩn nguy cơ đe dọa thị giác mà thường không có bất kỳ triệu
chứng báo trước nào cho đến khi chúng bắt đầu ảnh hưởng đến thị giác của bạn. Trong đó có thể kể đến như:
• Thoái hóa hoàng điểm tuổi già (AMD)
• Hắc võng mạc trung tâm thanh dịch
• Võng mạc tiểu đường
• Glocôm
• Lỗ hoàng điểm
• Và nhiều tổn hại trên võng mạc khác
Nhiều bệnh lý có thể được xác định bằng hình ảnh OCT có thể dễ dàng điều trị khi phát hiện sớm, đây là một phần lý do làm cho OCT trở nên quan trọng.
• Thoái hóa hoàng điểm tuổi già (AMD) là một trong những nguyên nhân phổ biến gây mù lòa ở nhóm tuổi trên 50 trong xã hội. Thoái hóa hoàng điểm thể ướt (Wet AMD) có thể gây mất thị lực đột ngột trong vài ngày, may mắn là nó ít phổ biến hơn thoái hóa hoàng điểm thể khô (Dry AMD), diễn biến từ từ hơn. OCT không chỉ có thể xác định loại AMD đang có mà còn có thể theo dõi sự tiến triển nếu bạn đang điều trị.
• Tổn thương hoàng điểm rất hiếm, nhưng nếu phát hiện sớm có thể điều trị thành công. Nếu không được điều trị, lỗ hoàng điểm sẽ ảnh hưởng đến thị lực của bạn. OCT cho hình ảnh rõ ràng ngay cả với những lỗ hoàng điểm sớm khi mà chúng rất khó phát hiện bằng các kỹ thuật thăm khám thông thường.
• OCT cũng có thể quét dây thần kinh thị giác, cho phép bác sỹ nhìn thấy bất kỳ tổn thương nào hoặc theo dõi sự tiến triển của bệnh lý Glocôm chính xác hơn.
CHỤP OCT CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?
Mặc dù là chụp cắt lớp nhưng chụp OCT là một phương pháp không xâm lấn, không gây bất cứ tác động bất lợi nào đến người bệnh. Người bệnh không cần nhỏ giãn đồng tử, không cần tiêm thuốc cản quang. Thời gian chụp một mắt chỉ mất 10 phút và không gây đau đớn gì trong suốt quá trình chụp. Hình ảnh chụp sẽ được gủi lại cho bệnh nhân và bác sỹ sau khi được máy tính xử lý và phân tích.
KHI NÀO KHÔNG CHỤP ĐƯỢC OCT?
Bệnh nhân sẽ không thể chụp được OCT khi môi trường trong suốt của mắt như thủy tinh thể, dịch kính, tiền phòng,.. bị đục quá nhiều. Ví dụ như BN bị đục thủy tinh thể, bị xuất huyết tiền phòng, dịch kính bị đục quá nhiều hay khi giác mạc bị phù hoặc có sẹo quá lớn.
Bệnh nhân cũng gặp khó khăn khi chụp OCT nếu không thể phối hợp trong quá trình chụp, mắt không thể nhìn yên vào tiêu điểm của máy.
BẠN CÓ THỂ CHỤP OCT Ở ĐÂU TẠI HẢI PHÒNG
Mặc dù giá trị của việc chụp OCT là rất lớn nhưng giá thành cao của hệ thống chụp và yêu cầu cao về chuyên môn,kỹ thuật của kỹ thuật viên chụp nên không phải ở bệnh viện hay phòng khám nào cũng đáp ứng được.
Khoa Khám bệnh-Cận lâm sàng Bệnh viện Mắt Hải Phòng tự hào là đơn vị đầu tiên ở thành phố triển khai chụp cắt lớp quang học bán phần sau nhãn cầu OCT với hệ thống máy Topcon 3D Maestro tối tân của Nhật. Qua 5 năm triên khai, bệnh viên đã thực hiện hàng nghìn ca chụp thành công mỗi năm, phục vụ nhu cầu của người bệnh và các bác sỹ Nhãn khoa trên địa bàn thành phố. Khoa Khám bệnh – CLS nói riêng và Bệnh viện mắt Hải Phòng nói chung đã và sẽ luôn là địa chỉ tin cậy để người bệnh tìm đên khi gặp vấn đề về mắt.
Bs Nguyễn Quốc Hùng
Khoa Khám bệnh – CLS, Bệnh viện Mắt Hải Phòng